Waar zijn de jongeren naartoe?

15 September 2021

Waar zijn de jongeren naartoe?

In het artikel "Als de toekomst en het uitzicht van je dorp louter bepaald worden op basis van speculatie en winstbejag" kon je alles lezen over de 'verappartementisering' van Stekene. In dit artikel staan we stil bij de gevolgen voor de samenstelling van de bevolking in Stekene. Een demografisch drama Kijk aandachtig naar deze cijfers. Je ziet er per leeftijdscategorie de evolutie in Stekene: Op basis van de cijfers, dringen 5 conclusies zich op: 1. Er is een extreme vergrijzing aan de gang in Stekene. De categorie 50+ is met 52% gestegen sinds 1997. Dat is het hoogste cijfer dat we konden vinden in vergelijkbare gemeenten en in buurgemeenten. 2. We verliezen mensen jonger dan 50. Deze groep kromp met bijna 10%. Stekene is een van de weinige gemeenten waar er over alle jongere leeftijdscategorieën een afname is. In SGW bijvoorbeeld stijgt het aantal tieners en veertigers sterk. Ook in Moerbeke-Waas zijn er in de groepen jonger dan 50 hoopvolle tekenen. 3. De grootste stijgingen in Stekene zitten bij 70 plus. 4. Ondanks een bevolkingstoename van 1.700 mensen (10%), daalt de categorie 20 tot 40 met bijna 700 inwoners. 5. De vergrijzing kan je niet intern verklaren, er is dus ‘grijze immigratie’ en ‘jonge emigratie’. Heeft dit te maken met het profiel van de gemeente en het bouwbeleid?   Wat is de correlatie met bebouwing? Een correlatie-analyse leert dat de samenstelling van de oudere bevolking een voorspeller is voor het aantal appartementen (of omgekeerd het is geen causale analyse). Deze correlatie is er niet bij jonge mensen. Je verklaart het bouwbeleid dus niet met de evolutie van de bevolking jonger dan 50. Dit -en eerdere analyse - toont met andere woorden statistisch aan dat er ‘verappartementisering' is in Stekene en dat die samenhangt met de vergrijzing. Uit de cijfers blijkt dat beide trends sterker zijn dan in andere gemeenten. Het is evident dat jonge gezinnen in Stekene eerder voor een huis kiezen, dan een appartement. Immers, wanneer je voor een appartement kiest, is een stad veel aantrekkelijker, omdat je dan dichtbij alle voorzieningen hebt. Ook de fors gestegen prijzen van appartementen spelen hierin een rol. Waar je vroeger als starter nog voor Stekene kon kiezen, is het nu het prijsvoordeel tegenover bijvoorbeeld Sint-Niklaas een stuk lager.  De huisprijzen zijn bovendien ook sterk gestegen in Stekene: een huis is 43 procent duurder geworden in de laatste 10 jaar. Hiermee vallen heel wat startende gezinnen af. Ook met dit deel van het huisvestingspatrimonium dreigen we 50 plussers aan te trekken. Dit zet ook de ontwikkeling van onze gemeente in een ander daglicht.  Wat is hier mis mee? Dit zet druk op de jongere (-50j) middenklasse die de hoogste belastinglast draagt. Deze groep is krimpende, dus dat zet de gemeentelijke ontvangsten onder druk. Een belastingverlaging is dus ondenkbaar, met deze demografische trend. Bovendien zie je dat in de jonge groep (20-40j) de armoede stijgt. Ook daar loop je dus als gemeente inkomsten mis.  Straks zijn er evenveel 50 plussers als mensen onder de 50. Het effect daarvan kan je nauwelijks overschatten. Het gevaar is dat we op een kantelpunt komen en steeds verder afglijden in een vergrijsde gemeente. Dan zullen belangrijke motors stilvallen, verenigingsleven dat er niet in slaagt om te verjongen, sportclubs die vrijwilligers te kort komen, jongeren die emigreren door de vergrijzing. Bovendien kan je verwachten dat hieruit een stijgende ‘vraag’ naar appartementen te noteren zal zijn.  Zo kom je op een hellend vlak met de “verappartementisering”. Een huis dat verkocht wordt, komt automatisch in het vizier om om te zetten in een appartementsgebouw. Dat is handig voor speculanten, maar in een dorp als Stekene zonder masterplan voor de dorpsinrichting of mobiliteit, is dit een zeer gevaarlijke cocktail.  Uit gedeelde bezorgdheid over de leefbaarheid lanceert de Vlaamse Woonraad daarom het woord "kernversterkend", immers niet de kwantiteit van de verdichting moet voorop staan, maar de kwaliteit. Er komt een punt waarop je zoveel "verdicht" hebt, dat het onleefbaar wordt of dat het dorp niet meer herkenbaar is. Voor Groen Stekene is dit punt in sommige buurten van Stekene al bereikt.  Dit gemeentebestuur heeft het echter steeds maar weer over 'verdichting', de kwantiteit gaat boven de kwaliteit. Dat je op basis van de klimaatdoelstellingen bebouwing in rode zone kan weigeren, daar lijkt niemand oren naar te hebben. Dit had nochtans een aantal megaprojecten kunnen afstoppen, zoals die in het Nonnenbos in Kemzeke.  Groen Stekene zou dan ook op die manier het beleid vorm geven: met oog voor de kwaliteit van het wonen, voldoende groene zones in het centrum, een aanvaardbare mobiliteitsdruk, en uiteraard alles in het kader van een masterplan.  Het is geen kwestie van voor of tegen, maar van de juiste mate, van een helder en transparant kader dat voor iedereen gelijk is.